DÖVMELİ ALACA ÇORBA

Alaca çorba, Gaziantep yöresinde yer alarak, Türk ve Anadolu mutfak kültürünü temsil eden değerlerden bir tanesidir. Kış hazırlığı olarak nitelendirilen stoklama, kurutma, dondurma, konserve gibi muhafaza yöntemlerinin Gaziantep’te önemi fazladır.

Kışın hazırlanan yemeklerin tarifi için resime tıklayın?

Yeni pişirme teknikleri, kış hazırlıkları gibi farklı olguların bir bütün oluşturması Gaziantep mutfak kültürünün zenginleşmesini sağlayan diğer faktörlerdendir. Alaca çorba gibi kış hazırlıkları yapılan yemeklerden biride kuru dolmadır. Kuru dolmanın zeytinyağlısı ve etli olanı hazırlanarak tüketilir.

Zeytinyağlı Kuru Dolma Tarifi için resime tıklayın?

Anadolu mutfak kültüründe çorbanın manevi değeri büyüktür. Tarihinin Orta Asya’ya kadar uzandığı bilinmektedir. Türkler Anadolu’ya göç ettikten sonra çorbayı beslenme kültürlerinde gelenekselleştirmiş ve zenginleştirmişlerdir. Ayrıca çorbaların, ekonomik ve besleyici özelliği olmasından dolayı toplumun her kesimi tarafından çorba sık tüketilen bir yiyecek olmuştur. Çorbalar, yörede yetişen ürünlere, içerisine eklenen malzemelere göre isimlendirilmiştir. Gaziantep ve yöresinde unutulmaya yüz tutmuş çorbalardan biride öz çorbadır.

Öz Çorba Tarifi için resime tıklayın?

Alaca Çorbanın Kısa Tarihi

Gaziantep yemek kültürü olarak Türkiye’deki önde gelen illerden bir tanesidir. İlimizde sabahları çorba içme geleneği önemli bir unsur iken kahvaltılık ürünlerin yaygınlaşmasıyla birlikte yok olmaya yüz tutmaktadır. Gaziantep’te yöresel olarak hazırlanan 13 çorba çeşidi içerisinde Alaca çorba özel bir yere sahiptir.

Bu çorba; dövme, çekilmemiş mercimek, bulgur ve soğan ile pişirilerek üzerine yağda yakılmış tarhun ve kırmızıbiber ilave edilen çorba olarak tanımlanmaktadır. Dövmelik buğdaydan yapılan Alaca çorba, geleneksel ürünlerden bir tanesi olup Gaziantep’te dövmeli Alaca çorba olarak bilinmektedir. Alaca çorbanın tarihi çok eskilere dayanmaktadır. Hititlerden itibaren var olduğu, birebir reçetenin aynı olmasa bile içeriği ve yapılış şeklinden kaynaklı buradan geldiği ve bu topraklarda iki bin yıllık bir geçmişi olduğu düşünülmektedir.

Alaca çorbanın ana malzemeleri buğday, nohut ve mercimektir ayrıca içerisine keşkek veya herise olarak bilinen tören yemeği de eklenebilmektedir. Uzun yıllardan beri bu topraklarda pişmekte olan Alaca çorba, uzun serüveni boyunca birçok değişikliğe uğramıştır. Ülkemizde kullanımı son yüz yılda artan salça, ithal edilen maş fasulyesi ve börülce de eklenebilmektedir. Maş fasulyesinden maş çorbası yada piyazı hazırlanır. Maş çorbası kendi halinde alaca çorba ile benzerlik gösterir.

Maş Çorbası Tarifi için resime tıklayın?

Gaziantep ve yöresinde kuru börülceye loğlaz yada lovlaz adı verilir. Pilavı yapılır, çorbalara ilave edilir, aşureye konur.

Loğlazlı Pilav Tarifi için resime tıklayın?

Kurutulmuş biber ise 1900’lü yıllardan itibaren çorbanın içerisine dahil olmuştur. Ulaşılan bazı reçetelerde dövmelik buğdayla birlikte Alaca çorbanın içerisine bulgurun da girdiği görülmektedir. Kış hazırlığı ürünlerinden olan kurutulmuş biber ve tarhunun kullanımı nedeniyle ayrıca kış çorbası olarak da bilinmektedir. Alaca çorbanın hazırlanmasında kullanılan buğday, nohut, mercimek ve diğer malzemelerin sırasıyla tek bir tencerede birleşmesi ve Anadolu mutfak kültürünü yansıtan bir ögesi olması açısından önem teşkil etmektedir.

Alaca çorbaya ait detaylı tarihi ve kültürel bilgilere ulaşmak için? tıklayın!

Gelelim Alaca Çorba Tarifimize . . .

Yapılan analizler sonucunda, Alaca çorbanın Gaziantep mutfak kültürü içerisinde yer alan kaybolmaya yüz tutmuş yiyeceklerden biri olduğu ortaya çıkmıştır. Kış mevsiminde tüketilir. Bayat pide ile yenir. Sıcak ve tok tutar. Bizde kültürümüzü yansıtan bu değerli yemeğin tarifini nesilden nesile taşıyabilmemiz için sizlere sunuyoruz.

Dövme, Döğme: Kabuğu çıkarılmış, ezilmemiş veya kırılmamış, kaynatılmamış bütün buğday.

Dövmelik Buğday

Tarhun, Tarhın:  Türk mutfağında pek bilinmeyen tarhun, Antep Mutfağında bazı yemeklerin vazgeçilmez lezzetidir. İnce uzun kılıç gibi yaprakları olan kuvvetli kokulu bir ot. Anasona benzeyen bir kokusu vardır. İlkbaharda çıkar, taze olarak yenildiği gibi yemekler için kurutulur.

Kurutulmuş Tarhun / tarhın

Kurutulmuş Kırmızı Biber: Yaz mevsiminde çıkan taze kırmızıbiberin kış için hazırlanan kurutulmuş hali.

Alaca Çorba Tarifinde Kullanılan Malzemeler

1 Su Bardağı Dövme Buğday

Yarım Su Bardağı Yeşil Mercimek

1 Su Bardağı Haşlanmış Nohut

6 Adet Kurutulmuş Kırmızı Biber

1 Çay Bardağı Zeytinyağı

1 Yemek Kaşığı Biber Salçası

1 Yemek Kaşığı kuru Tarhun (Tarhın)

1 Baş Kuru Soğan

1 Tatlı Kaşığı Kırmızı Toz Biber

1 Çay Kaşığı Karabiber

1 Tatlı Kaşığı Tuz

Alaca Çorba Nasıl Hazırlanır?

• Mercimek Ayıklanır.
• Ayıklanan mercimek bir tencereye konur.
• Tencerenin yarısına gelecek kadar su ilave edilir.
• Mercimek orta ateş de yumuşayana kadar haşlanır.
• Başka bir tencereye buğday (dövme) konur.
• Tencerenin yarısına gelecek kadar su ilave edilir.
• Dövme orta ateş de yumuşayana kadar haşlanır.
• Soğan yarım halkalar halinde ince ince doğranır.
• Doğranan soğan ile birlikte tuz haşlanan mercimeğin içine ilave edilir. Yaklaşık 15 dakika kadar kaynatılır.
• Haşlanan buğday (dövme) ocaktan alınır.
• Kaynayan mercimeğin içine; salça ve kurutulmuş kırmızıbiberler elle bölünerek ilave edilir. Yemek pişmeye devam eder.
• Kurutulmuş biberler yumuşayınca, haşlanan buğday (dövme) ve nohut ilave edilir.
• Yaklaşık 5 dakika orta ateş de pişirilerek, ocaktan alınır.
• Bir tavaya zeytinyağı konur orta ateş de kızdırılır.
• Tarhun(Tarhın), karabiber ve kırmızı toz biber ilave edilerek. Yaklaşık 10 saniye kadar kızdırılıp yemeğin üzerine verilir.

Yemek servise hazırdır.

 AFİYET OLSUN?

—————— ENGLISH ——————

ALACA SOUP

This is the name of the meal, taken from the color of the ingredients inside. It is winter food. It is eaten with stale bread. It keeps us warm and full.

Dövme, Döğme (Wheat): Whole wheat without shells, uncooked or unbroken, not boiled.

Estragon (Tarragon): Not very known in Turkish cuisine.

Some dishes are an indispensable taste in Gaziantep cuisine. It is a herbaceous species with fine long leaves and a sharp smell. There is a smell similar to anise. It comes out in the spring season and is eaten by drying.

Dried Red Pepper: Dried red pepper prepared in winter for summer.

Materials

1 Cup Wheat

1/2 Cup Green Lentil

1 Cup Boiled Chickpeas

6 Dried Red Peppers

1/2 Cup Zeytin Yağı

1 Tablespoon Pepper Paste

1 Tablespoon Estragon (Tarragon)

1 Onion

1 Teaspoon Red Pepper Powder

1/2 Teaspoon Black Pepper

1 Teaspoon Salt

Preparation

• Remove stones from lentils.
• Put a lentil in a pot.
• Water is added until half of the pot.
• The lentil is boiled in medium heat until softened.
• Put the wheat in a pot.
• Water is added until half of the pot.
• The wheat is boiled in medium heat until softened.
• The onion is finely chopped into half rings.
• Add the onion and salt into the boiled lentils in the saucepan. Boil for 15 minutes.
• When the wheat is boiled, it is taken over the oven.
• While boiling lentils; paste, salt, dried red peppers are divided and added. Cooking continues.
• When the dried peppers are softened, boiled wheat and chickpeas are added.
• It is cooked in medium heat for about 5 minutes and taken over the stove.
• Put olive oil in a pan and the middle is overheated.
• Add Estragon (Tarragon), black pepper and red pepper. Heat for about 10 seconds and add over your food.

The meal is ready to be served.

Bon Appetit ?